Το μήνυμα των εκλογών δεν ήταν η αποχή: Μια συνοπτική αποτίμηση των εκλογών.

Aρχική δημοσίευση: www.enallaxnews.gr 17/11/2010

Αρχικά να τονιστεί ότι είναι ατυχής η όποια προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να μεταφράσει τη νίκη των Καμίνη και Μπουτάρη σε κομματική νίκη. Την ώρα που το ΠΑΣΟΚ έπεσε στην παγίδα της πόλωσης σχετικά με το μνημόνιο, ζητώντας ουσιαστικά ψήφο εμπιστοσύνης από τους ψηφοφόρους, οι τελευταίοι αναζητούσαν κάτι διαφορετικό. Λίγο ενδαφέρθηκε το κυβερνόν κόμμα για τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα των εκλογών, παρέχοντας επιδερμική στήριξη στους υποψηφίους του. Αυτό όμως επέτρεψε στους συγκεκριμένους υποψηφίους να κινηθούν πιό ανεξάρτητα και να συνάψουν ευρύτατες συμμαχίες. Όχι μόνο με άλλα κόμματα και πολιτικούς, αλλά και με μια ευρύτατη ομάδα πολιτών που διψούσε για υπερκομματικούς πολιτικούς με προσωπικότητα. Μια ομάδα που ήθελε να επιλέξει προσωπικότητα και προοπτική αντί για κόμμα. Μια ομάδα που ενδιαφέρεται για τα κοινά αλλά έχει βαρεθεί το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της τηλεοπτικής κόντρας μεταξύ κομματικών αντιπροσώπων. Είναι η ίδια ομάδα που το έχει ...γυρίσει στο διαδίκτυο για την ενημέρωσή της και αποτελείται από νέους κάθε ηλικίας (!) που είναι ανήσυχοι, αναζητούν και τελικά βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους να ενημερωθούν και να εκφραστούν. Όλοι αυτοί έμαθαν στο facebook, το twitter, στα blogs και τα διαδικτυακά site ποιοί είναι οι Καμίνης και Μπουτάρης. Μπορεί να είναι λιγότεροι από τους δημάρχους της αποχής και του τίποτα, αλλά εκφράζουν για πρώτη φορά σε μια κορυφαία δημοκρατική διαδικασία την ύπαρξή τους μαζικά. Να σημειωθεί βέβαια ότι εξέλεξαν τον Καμίνη και το Μπουτάρη πλάι στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Στις δημοτικές του 2006 στη Θεσσαλονίκη για παράδειγμα, Μπουτάρης και Αράπογλου αλληλοεξοντώθηκαν, καθώς οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ προτίμησαν την Αράπογλου έναντι του ανεξάρτητου Μπουτάρη. Η αλλαγή όμως ήρθε και στις δύο πόλεις ‘κάστρα’ της ΝΔ, λόγω αυτής ακριβώς της μερίδας ψηφοφόρων.

Από την άλλη η αποχή ήταν αναμενόμενη και κακώς προσπαθούν να την αξιοποιήσουν πολιτικά οι κομματικοί ηγέτες. Από τις αρχές τις τελευταίας δεκαετίας η συμμετοχή είναι φθίνουσα και ήταν αναμενόμενο να φτάσουμε σε τέτοια νούμερα. Δεν είναι λοιπόν δέιγμα απογοήτευσης από το πολιτικό σύστημα η αποχή στις συγκεκριμένες εκλογές. Όσοι ήταν απογοητευμένοι μπορούσαν να ψηφίσουν άκυρο ή λευκό. Μόνο ένα τεράστιο ποσοστό στο λευκό και το άκυρο θα αποτελούσε σοβαρό πολιτικό μήνυμα, άσχετα αν οι ψήφοι θα προσμετρώνταν υπέρ του πρώτου, όπως συμβάινει και με την αποχή. Ίσως θα έπρεπε να έχουν και αυτό στο νου τους όσοι δηλώνουν εμφατικά ότι η αποχή είναι πολιτική στάση. Είναι λες και είσαι κατηγορούμενος σε ένα δικαστήριο και δεν πας να υπερασπιστείς τον εαυτό σου επειδή διαφωνείς με τις κατηγορίες... Αν η αποχή είναι πολιτική στάση, το μόνο που αποτελεί, είναι μομφή προς τη δημοκρατία και δείχνει ότι οι συγκεκριμένοι ψηφοφόροι θα ήταν ίσως ευχαριστημένοι και με κάποιο άλλο πολιτικό σύστημα.

Επειδή είναι λίγο απίθανο το τελευταίο να ισχύει, η αποχή μεταφράζεται ώς αδιαφορία και αποδοχή σε ρόλους που διασταυρώνονται. Σημαίνει πολύ απλά ότι οι πολίτες έχουν συμβιβαστεί με τα προβλήματά ως έχουν και δε νιώθουν κάποια ανάγκη να τα αλλάξουν. Ίσως μάλιστα οι πολίτες να έχουν αποδεχθεί την συνυπαιτιότητά τους στην πολιτική και οικονομική κατάντια της χώρας και δε νιώθουν ότι πρέπει να τιμωρήσουν κάποιο με ‘αντιμνημονιακή’ ψήφο, αδαιαφορώντας ταυτόχρονα για τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα των εκλογών. Τέλος, η αποχή εξηγείται σε ένα βαθμό και από την απολιτίκ μαζική κουλτούρα που επικρατεί. Ως εκτούτου είναι λογικό η αποχή να αυξάνεται όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από τις πολύ πιο έντονα πολιτικοποιημένες προηγούμενες δεκαετίες.

Οπότε, η αποχή δεν είναι το «κάτι νέο» των εκλογών. Η συνάντηση των μέχρι πρόσφατα μονίμως αναποφάσιστων, πολιτικοποιημένων και μη κομματικοποιημένων, ορθολογικών και προοδευτικών πολιτών στις υποψηφιότητες των Καμίνη και Μπουτάρη όμως είναι κάτι νέο. Ίσως μάλιστα σηματοδοτεί την απαρχή μιας νέας πολιτικής κουλτούρας, ορθολογικής, όχι αναγκαία ιδεολογικής, αλλά σίγουρα υπερκομματικής. Μένει βέβαια να δούμε και τους νέους Δημάρχους και στην πράξη. Σίγουρα η παρούσα περίοδος δε προσφαίρεται οικονομικά για επενδύσεις και δραματικές αλλαγές. Απομένει πέρα και πάνω από όλα τα υπόλοιπα και εμείς να βάλουμε το χέρι μας. Να γίνουμε κάθε ένας ξεχωριστά ο δήμαρχος που θέλουμε. Να σεβόμαστε την πόλη και τους συμπολίτες μας, άρα τον εαυτό μας. Να περάσουμε δηλαδή από την ατομικότητα και υπεροχή του εγώ στο σεβασμό και την αίσθηση συλλογικής ευθύνης.

Στο περιθώριο...

-          Να σημειωθεί ότι η νέα «Δημοκρατική Αριστερά» επιβραβεύτηκε για την έμφαση που έδωσε εξαρχής στον αυτοδοιηκητικό χαρακτήρα των εκλογών με τη στήριξη-εκλογή του Καμίνη.

-          Η Ντόρα Μπακογιάννη έδειξε ότι έχει κοινό στη Θεσσαλονίκη, επηρεάζοντας σίγουρα το αποτέλεσμα με τη στήριξή της στο Μπουτάρη παίρνοντας ψήφους που παλιά πήγαιναν αναμφισβήτητα στη Νέα Δημοκρατία.

-          Η διαμάχη Μπουτάρη-Άνθιμου, όχι μόνο απέδειξε ότι δε μπορεί ένας εκκλησιαστικός ηγέτης να καθορίζει την πολιτική ζωή μιας πόλης, αλλά ο μητροπολίτης...πήρε στο λαιμό του και το Γκιουλέκα στον οποίο έμμεσα παρείχε στήριξη. Ο τελευταίος σίγουρα καρπώθηκε σε ένα βαθμό και τη φθορά του Παπαγεωργόπουλου.

-          Γεγονός τεράστιας σημασίας η σύγκλιση δυνάμεων από την κεντροδεξιά της Ντόρας, μέχρι την Αριστερά του Ψαριανού στο πρόσωπο των δύο υποψηφίων. Απόδειξη ότι κάποιες προσωπικότητες δύνανται να συσπειρώνουν πολύ διαφορετικούς χώρους, με όχημα τον πραγματισμό και την πρόοδο.