Η σχέση μας με την ιστορία μας και οι επιπτώσεις της

Aρχική δημοσίευση: www.enallaxnews.gr 20/01/2012

Η πηγή ιστορικών γνώσεων για την πατρίδα μας, έρχεται για τους περισσότερους Έλληνες από τα βιβλία τα οποία έχουμε διδαχτεί στο σχολείο, τον τρόπο που τα έχουμε διδαχθεί και από κάποια ντοκυμαντέρ και άλλες τηλεοπτικές παραγωγές που αναφέρονται στα ιστορικά γεγονότα του ελληνικού παρελθόντος.

Ασφαλώς, μερικοί έχουν πάει ένα βήμα παραπέρα διαβάζοντας για την ελληνική ιστορία και από άλλες πηγές. Κάποιοι διαβάζουν μιας επιστημονικής αξίας πηγές και συγκρίνουν κριτικά αυτά που αναφέρουν οι διάφορες πηγές διαμορφώνοντας έτσι μια επιστημονικά συνεπή άποψη. Κάποιοι άλλοι διαβάζουν ιστορία από πηγές που δεν είναι αναγκαία επιστημονικά συνεπής, αλλά κερδίζουν το κοινό τους λεγοντας ότι αποκαλύπτουν διάφορες απόκρυφες αλήθειες που με κάποιο δικό τους τρόπο έχουν ανακαλύψει.

Εδώ θα ασχοληθώ μόνο με τη μερίδα του λέοντος της ελληνικής κοινωνίας της οποίας οι ιστορικές γνώσεις προέρχονται από το σχολείο, την οικογένεια και την τηλεόραση. Όλες αυτές οι διδαχές της ιστορίας, για τους δικούς της λόγους η καθεμιά, παρουσιάζουν την Ελλάδα ως μία φιλειρηνική χώρα της οποίας η ιστορία συνεχίζεται αδιάκοπη από την αρχαιότητα ως σήμερα (κάτι με το οποίο θα διαφωνούσαν πολλοί επιστήμονες ιστορικοί, ξεκινώντας από το Θουκυδίδη) η οποία πάντα βαλλόταν από διάφορους εχθρούς που ήθελαν το κακό της και τη σκλαβιά της. Από την άλλη, όταν βρισκόταν στην επίθεση, πάντα «διέδιδε τον πολιτισμό της» ή είχε κάποιο ιστορικό δίκιο να το κάνει.

Ως εκτούτου, υπάρχει η αντίληψη ότι η Ελλάδα ποτέ δεν εκστράτευε, ποτέ δεν τυρρανούσε και ποτέ δεν κυρίευε περιοχές που αποτελούνταν μόνο από ξένους πληθυσμούς. Όμως, μια έρευνα για παράδειγμα στο ζήτημα της «Μεγάλης Ιδέας» και στις παγκόσμιες εξελίξεις και τάσεις εκείνης της περιόδου, θα έπειθε τον ερευνητή ότι το ελληνικό κράτος δε φέρθηκε και πολύ σωστά στο να εκστρατεύσει στα βάθη της Τουρκίας, αφότου είχε ήδη εντάξει στο ελληνικό κράτος τους διάφορους ελληνόφωνους πληθυσμούς. Η Ελλάδα πάντα εμφανιζόταν να διαδίδει τον πολιτισμό της όταν εκστράτευε και ήταν βαλλόμενη από κακόβουλους και ανήθικους εχθρούς όταν αμυνόταν ή είχε κατακτηθεί.

Ασφαλώς, για κάθε χώρα, είναι σημαντικό να υπάρχει μια κοινή και αισθητή εθνική συνείδηση που θα διαγείρει έναν καλώς εννοούμενο και σε καμία περίπτωση εθνικιστικό πατριωτισμό. Βέβαια στην Ελλάδα, ο ατομικισμός έχει επικρατήσει του πατριωτισμού ειδικά στις συναλλαγές μας με το κράτος. Όμως ξαναθυμηθήκαμε τα εθνικά μας δίκια και την ηθική ανωτερότητα της Ελλάδας έναντι των άλλων τώρα που η ελληνική κρίση καθορίζεται από ξένους παράγοντες.

Θεωρούμε όλοι ότι και πάλι ξένοι παράγοντες λυμαίνονται την άσπιλη ελληνική ηθική ανωτερότητα. Καλοί άνθρωποι εναντίον «νεο-φιλελεύθερων» και κακών εκπροσώπων του κεφαλαίου, όπως ονομάζεται ο κάθε ξένος παράγοντας που σχετίζεται με την Ελλάδα και δεν εξαφανίζει με μιας όλα της τα προβλήματα λόγω αυτής της φανταστικής ηθικής ανωτερότητας της Ελλάδας που οι εν λόγω ιστορικές πηγές διδάσκουν.

Έχοντας όμως την αντίληψη αυτή, αποτυγχάνουμε να αντιληφθούμε τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις και πως η Ελλάδα πιέζεται σήμερα τόσο πολύ λόγω αυτών. Αποτυγχάνουμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα, γιατί έχουμε μάθει να τοποθετούμε τον εαυτό μας στο κέντρο του κόσμου. Χάνουμε την όποια επαφή με το ρεαλισμό, πιστεύοντας σε μια εσωτερική ηθική δύναμη στην οποία κανείς εκτός από εμάς βέβαια δε πιστεύει. Χάνουμε την ευκαιρία να πάρουμε από κοινού τις αποφάσεις που η πραγματικότητα απαιτεί και αντιδράμε σε μια κατάσταση την οποία δεν ελέγχουμε.

Δεν λέω ότι η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για αυτά που περνάνε. Υπήρξαν όντως κάποιοι διεθνείς παράγοντες που εκμεταλλεύτηκαν για το χρήμα κάποιες οικονομικές ιδιαιτερότητες μιας κατα τα άλλα ανεπτυγμένης χώρας. Όμως δεδομένων των δυσκολιών και άμα θέλουμε λύση του προβλήματος, πρέπει να αποδεχτούμε ότι πρέπει να δουλέψουμε με «τους ξένους» και όχι να απομονωθούμε. Επίσης, στη διαχείρηση μιας τέτοιας κατάστασης είναι φυσιολογικό να υπάρχουν δυσκολίες και να γίνονται λάθη. Απλά, το να κάνουμε εμείς ως πολίτες το λάθος να θεωρήσουμε ότι η Ελλάδα έχει κάποιο ιστορικό δικαίωμα να της χαριστούν στην παρούσα κατάσταση, απλά θα μας οδηγήσει στην απομόνωση. Πρέπει να αφήσουμε τον πατριωτικό ρομαντισμό και να γίνουμε ρεαλιστές.