Πως γίναμε έτσι;

Aρχική δημοσίευση: www.enallaxnews.gr 07/03/2012

Όλοι πάντα θελγόμασταν από την ιδέα του να βρίσουμε κάποιον που μας ενοχλεί, να πετάξουμε ένα αυγό σε κάποιον που αντιπαθούμε, ένα γιαούρτι σε κάποιον που δε μπορούμε να τιμωρήσουμε με άλλο τρόπο. Είναι φυσιολογικό αυτό να περιοριζόταν στον κόσμο της φαντασίας των περισσοτέρων, γιατί σε μια εποχή που η νομιμότητα υποτίθεται ότι τηρούταν απαρέγκλιτα, ο πολιτισμός επικρατούσε περιχαρακώνοντας τις θετικές ή αρνητικές αντιδράσεις του κοινού στα επίπεδα μιας κοινά αποδεκτής λογικής.

Ο κόσμος της λογικής λέει ότι τους πολιτικούς τους επιδοκιμάζουμε ή τους αποδοκιμάζουμε με την ψήφο μας. Απο εκεί και πέρα ότι κάνουμε τη δεδομένη χρονική περίοδο είναι εκτός λογικής, γιατί δεν έχουμε τα μέσα να κρίνουμε ορθά την κατάσταση. Ούτε δημοψήφισμα δε μπορεί να γίνει, όπως το ίδιο το ελληνικό σύνταγμα «ξεκαθαρίζει». Για σύνθετα δημοσιονομικά ζητήματα όπως αυτό που διανύουμε, οι πολίτες δε θεωρούνται ικανοί να εκτιμήσουν σωστά την κατάσταση και γι’αυτό, σύμφωνα με το πνέυμα του συντάγματος πάντα, αποφέυγεται η συμμετοχή τους στις εξελίξεις μέχρι να βρεθεί λύση ωστε να ξαναγίνουν εκλογές. Οι εκλογές πρέπει να γίνονται εν μέσω νηνεμίας και όχι κατα τη διάρκεια μιας τέτοιου είδους αναταραχή, διότι δε θεωρείται ψύχραιμη η κρίση του ψηφοφόρου. Η λογική και ο πολιτισμός επιτάσσουν υπομονή και αναμονή για τις εξελίξεις που οι υπάρχοντες πολιτικοί θα προκαλέσουν και η έκφραση άποψης όταν θα είναι δυνατό να γίνουν εκλογές.

Ταυτόχρόνα, τους διάφορους καλλιτέχνες τους επιδοκιμάζουμε ή τους αποδοκιμάζουμε είτε με το να αγοράσουμε ή να εισπράξουμε με κάποιο άλλο τρόπο το έργο τους είτε απλά με το να μη τους επιλέξουμε. Συνήθως αντιμετωπίζαμε τα πρόσωπα που δεν εγκρίναμε ή δε συμπαθούσαμε μεπεριφρόνηση. Ο Νταλάρας, πέραν του μεγαλειώδους καλλιτεχνικού του έργου, είχε και αρκετές αντιπάθειες από μία μερίδα του κοινού. Το ότι εκφράστηκε όμως πλέον με τον τρόπο αυτό η αντιπάθεια ορισμένων απέναντί του είναι δείγμα της υποβάθμισης του πολιτισμού μας. Και εκεί δυστυχώς αντί να καταγράψει η Moody’s ή η Standard and Poor’s την υποβάθμιση, αυτή καταγράφεται στη συνείδηση των υπόλοιπων λαών.

Οι οικονομικές δυσχέρειες που η κρίση έφερε έδειξαν  λοιπόν πόσο λεπτής υφής ήταν το πολιτισμικό βέλο που φορούσαμε. Στην πρώτη δυσκολία γινόμαστε πρωτόγονοι. Βρίσκουμε εχθρούς και δε ξεχωρίζουμε τα μέσα που θα εναντιωθούμε. Δε λέω ότι όλοι είναι με ένα αυγό στο χέρι. Αλλά το ‘καλά τους κάνουν μωρέ’ που εμφανίζεται μέσα μας κάθε φορά που βλέπουμε και ακούμε για σχετικές ενέργειες κατά πολιτικών και λοιπών δημοσίων προσώπων και η μη εναντίωσή μας σε αυτές τις ενέργειες μας φέρνουν πολύ κοντά στο Αφγανιστάν που όταν ένα παιδάκι κλέψει του σπάνε το χέρι για τιμωρία. Δε θα κρίνω πόσο δίκαιη ή αδική είναι η πράξη της αυτοδικίας. Απλά θα υπενθυμίσω σε όσους διαβάζουν αυτό το κείμενο ότι κάποτε αυτά τα παρακολουθούσαμε με αποστροφή. Τα λέγαμε τριτοκοσμικά. Δε λέω ότι η παρούσα κρίση οικονομικά και πολιτικά δε μας έχει φέρει σε τριτοκοσμική κατάσταση. Αυτό όμως που ήταν ανεκτίμητης αξίας και το ξεπουλήσαμε για ψίχουλα ήταν ο πολιτισμός μας. Το αφήσαμε να συμπαρασυρθεί στο βόθρο μαζί με τα οικονομικά και τους πολιτικούς που είτε δε ξέρουν είτε δε θέλουν να προστατεύσουν τη χώρα.

Κάθε φορά που ο Νταλάρας τρώει γιαούρτι και δεν εκνευριζόμαστε γινόμαστε συμμέτοχοι στο πέταγμα του γιαουρτιού. Αύριο ίσως έιμαστε εμείς που θα το πετάξουμε. Ίσως το δικό μας παιδί θα έχει πάρει την ανάλογη κουλτούρα στο σπίτι ώστε να πάει να μουτζώσει τους πολιτικούς στην παρέλαση. Να υποβαθμίσει την κουλτούρα του και την περηφάνεια του. Γιατί εκείνη την ώρα δε διακυβεύεται η μοίρα της πολιτικής και των προσώπων της. Διακυβεύεται ο πολιτισμός μας. Στο όνομα της αγανάκτισης θυσιάσαμε τα πάντα. Έχοντας δώσει έτσι το βήμα και τη δημοσκοπική πλειοψηφία σε αυτούς που ικανοποιούν πιο πολύ την αγανάκτισή μας και όχι σε αυτούς που μπορούν να διαφυλάξουν τα συμφέροντά μας κάτω από τις παρούσες συνθήκες.

Όσο βρίσκομαι στο εξωτερικό, ντρέπομαι όταν εξηγώ σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο γιατί στην Ελλάδα έχουμε γίνει τόσο βίαιοι. Δεν είναι γιατί δε καταλαβαίνουν. Και αυτοί άνθρωποι είναι και πάντα δικαιολογούν την οργή μας, τη βρίσκουν απόλυτα φυσιολογική με βάση τα όσα έχουν γίνει. Κανένας όμως δεν εκτιμάει το ότι γίναμε βίαιοι εξαιτίας της και ειδικά όταν η βία δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο σκοπό όπως στις Αραβικές χώρες όπου υπήρχε λαϊκή θέληση να αλλάξει το πολίτευμα. Εμείς στα δύσκολα λακίσαμε. Εγκαταλείψαμε το club των πολιτισμένων και αφήνουμε τα αγριότερα έντικτά μας να διαμορφώνουν την κουλτούρα μας.