ΠΓΔΜ: Ο πατριωτισμός περνάει μέσα από το ρεαλισμό

Aρχική δημοσίευση: www.enallaxnews.gr 07/10/2011

Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που καταδικάζει την Ελλάδα για παραβίαση της ενδιάμεσης συμφωνίας με την ΠΓΔΜ με την απειλή της άσκησης του δικαιώματος βέτο στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008, αποτέλεσε αφορμή να ξανασυζητηθεί το «Σκοπιανό» για πρώτη φορά μετά από εκείνη την περίοδο. Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω απόφαση δε φαίνεται να αποτελεί και πολύ ισχυρό μέσο πίεσης προς την Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρέσβης στην ΠΓΔΜ Πολ Γουόλερς δήλωσε ότι δε μπορεί η ΠΓΔΜ να επωφεληθεί αυτής της απόφασης, εφόσον το θέμα της ονομασίας δεν έχει λυθεί μεταξύ των δύο χωρών. Επίσης, η ΕΕ ανέβαλε σήμερα την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, τονίζοντας ότι πρέπει να δοθεί λύση μέσω του ΟΗΕ με μια από κοινού αποδεκτή ονομασία και για τις δύο χώρες. Αυτό που όλοι οι διαμεσολαβητές και διεθνείς παράγοντες τονίζουν όμως, είναι ότι η απόφαση αποτελεί πάνω απ’όλα μια πολύ καλή ευκαιρία για τις δύο χώρες να ξαναρχίσουν εντατικές διαπραγματεύσεις, οι οποίες πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα. Με δεδομένη την ελληνική πάγια άρνηση του ονόματος το οποίο η ΠΓΔΜ θέλει να χρησιμοποιήσει διεθνώς και με το οποίο αυτοαποκαλείται, αλλά και την αποδοχή της ελληνικής θέσης από τη διεθνή κοινότητα, η Ελλάδα οφείλει να κοιτάξει ποιές κινήσεις θα πρέπει να κάνει επιδιώκοντας το καλύτερο αποτέλεσμα. Αυτό που πρέπει όμως να τονιστεί είναι ότι σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν επωφελείται από την αναβολή της συμμετοχής της ΠΓΔΜ στους «δυτικούς» θεσμούς, όσο και από τη διαιώνιση της κόντρας με το γειτονικό κράτος. Από την εποχή που ο Αντώνης Σαμαράς έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη αρνούμενος τον προσδιορισμό «Σλαβομακεδονία», ο οποίος –κρίνοντας μάλιστα με βάση τις έκτοτε εξελίξεις- ήταν μία εξαιρετική λύση που σεβόταν τις διεκδικήσεις και τα δικαιώματα και των δύο πλευρών, ένας ανούσιος εθνικισμός καλλιεργήθηκε από μερικούς πολιτικούς της εποχής. Ορισμένοι πολιτικοί της εποχής παρέσυραν τον κόσμο μακριά από μια ήπια αντιμετώπιση του ζητήματος, προς την εκτροφή ενός απαράμμιλου και τυφλού μίσους προς ό,τι σχετικό με τη γειτονική χώρα  Αυτό έκτοτε έχει πολύ άσχημες συνέπειες για την Ελλάδα. Πέρα από τη διεθνή κατακραυγή για το εμπάργκο που επεβλήθη το 1994 –άκρως αναχρονιστική διπλωματική κίνηση-, η Ελλάδα έχασε την ευκαιρία να πατρωνάρει ένα μικρό κράτος στα σύνορά της. Μια πραγματικά ισχυρή δύναμη σήμερα αντί να εναντιώνεται μια κατα πολύ μικρότερη, την παίρνει με το μέρος της και την εκμεταλλέυεται. Αν σκεφτεί κανείς μάλιστα ότι οι βυθισμένοι στη φτώχια από τη στάση της Ελλάδας κάτοικοι της ΠΓΔΜ μαζεύουν χρήματα όλο το χρόνο για να κατεβούν στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική, να ψωνίσουν και να πάνε στα μπουζούκια, καταλαβαίνει κανείς πόσο καλή και χρήσιμη σύμμαχος θα ήταν η ΠΓΔΜ αν είχε βρεθεί η λύση τότε. Αντ’ αυτού τους οδηγήσαμε στο να εκλέγουν έκτοτε εθνικιστές πολιτικούς, να μισούν και να εναντιώνονται στην Ελλάδα και να συναλλάσονται οικονομικά με άλλες χώρες πλήν της Ελλάδας. Λαμβάνοντας υπόψιν μάλιστα ότι η Ελλάδα έχει «ανοιχτά μέτωπα» με όλες τις χώρες στην περιφέρειά της, η ΠΓΔΜ ήταν μια χρυσή ευκαιρία να ανοιχτεί η Ελλάδα στα Βαλκάνια. Η Ελλάδα λόγω μεγέθους και κύρους θα μπορούσε να παίζει τόσα χρόνια το ρόλο του ρυθμιστή στα Βαλκάνια, ακόμα και σήμερα που μαστίζεται από την κρίση. Να είχε μια σχέση αντίστοιχη με αυτή που έχουν σήμερα η ΗΠΑ με το Μεξικό που παρόλα τα μικροπροβλήματα, και οι δύο χώρες έχουν τεράστια οικονομικά οφέλη. Αντίθετα, από το 1994 και μετά έχουμε καταδικάσει τη γείτονα χώρα στη φτώχια τη στιγμή που αν την αφήναμε να ανθίσει θα επωφελούμασταν σε μεγάλο βαθμό απο τυχόν συνεργασίες. Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψιν ότι ήταν ένα κράτος στο χτίσιμό του, στην έναρξη δηλαδή της ιστορίας του, η Ελλάδα το οδήγησε στο να δημιουργήσει την εθνική του συνείδηση ως αντιπάλου της Ελλάδας και όχι σαν σύμμαχο μιας μεγαλυτερης χώρας. Τέλος, σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν φαίνεται να μη μας αρέσει, η διεθνής κοινότητα φαίνεται να έχει αποδεχθεί την ύπαρξη του συνθετικού «μακεδονία» στο όνομα της ΠΓΔΜ. Οπότε, το ρεαλιστικό συμφέρον της Ελλάδας είναι να υπολογίσει το όφελος που μπορεί να έχει, με δεδομένα τα σημεία της ιστορίας αυτής που δε μπορεί να καθορίσει. Το τι θα θέλαμε είναι γνωστό. Είναι καιρός να πάρουμε από αυτή την ιστορία ό,τι μπορούμε και να μην αναβάλλουμε ένα πρόβλημα του οποίου η λύση όχι μόνο θα επωφελήσει και τις δύο πλευρές, αλλά θα σταματήσει να είναι επιζήμια για την Ελλάδα που έχει ξοδέψει τόσα χρόνια το πολιτικό της κεφάλαιο σε αυτή την ιστορία, αντί να το έχει εκμεταλλευτεί παραγωγικά. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τόσα χρόνια οι πολιτικοί όξυναν τα πνεύματα για να γίνονται αρεστοί προτείνοντας λύσεις ανέξοδα. Ξέροντας ότι η αναβολή της επίλυσης του ζητήματος θα βαρύνει την επόμενη κυβέρνηση και όχι τους ίδιους. Ηταν μια πολιτική κοντόφθαλμου εθνικισμού, αντί ρεαλιστικού πατριωτισμού. Ήρθε ο καιρός η Ελλάδα και ειδικά η Μακεδονία που σήμερα μαστίζονται από τη φτώχεια που έφερε η κρίση να κοιτάξουν και τα πρακτικά οφέλη που η λύση του προβλήματος και η έναρξη της συνεργασίας θα φέρουν. Ήρθε ο καιρός να αφήσουμε το ρομαντικό πατριωτισμό και το τι θα θέλαμε και να ακολουθήσουμε το ρεαλιστικό πατριωτισμό του τι μπορούμε να κερδίσουμε από αυτή την ιστορία.